Pierwsze wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie tzw. „słupowania”
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że przeniesienie zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej na franczyzobiorcę, który jest kontrolowany, a więc zależny od franczyzodawcy, naruszałoby przepisy antykoncentracyjne wprowadzone ustawą „AdA”. Dlatego organ nie może w takiej sytuacji zezwolenia przenieść. Sprawa od lat jest określana w środowisku aptekarskim jako „słupowanie”. Zgodnie z uchwałą Krajowego Zjazdu Aptekarzy stanowi poważne naruszenie zasad etyki naszego zawodu.
Według szacunków i oceny ZAPPA obecnie na rynku działa już kilkadziesiąt aptek prowadzonych przez kontrolowane, wręcz podstawione przez sieci spółki lub firmy farmaceutów. Oznacza to, że inspekcja zezwolenia przeniosła, mimo że w wyniku tej decyzji powstał stan niezgodny z przepisami ustawy „AdA”.
ZAPPA już kilka lat temu zapowiedział walkę z tym procederem. Zapowiedział również, że będzie dążył do wyciągnięcia najsurowszych konsekwencji dyscyplinarnych oraz karnych w stosunku do farmaceutów, którzy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, udzielają własnych zawodowych uprawnień sieciom aptecznym w celu ominięcia przez nie ustawowych barier antykoncentracyjnych.
17 października 2022r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyroki w sprawach o sygn. akt II GSK 1756/21, II GSK 1971/21, II GSK 2505/21, w których potwierdził, że spółki farmaceutów były kontrolowane przez sieć aptek, a zatem WIF i GIF słusznie odmówiły przeniesienia na te spółki zezwoleń na prowadzenia aptek.
W wygłoszonym ustnie uzasadnieniu NSA wskazał, że nie sama umowa franczyzy rodzi stan kontroli, ale jej konkretne zapisy oraz zapisy pozostałych umów zawartych między franczyzobiorcą a franczyzodawcą. Chodzi np. o umowę pożyczki czy umowę o świadczenie usług.
Zezwolenia nie zostały przeniesione ze względu na to, że występujący o nie franczyzobiorcy byli kontrolowani i zależni od swoich franczyzodawców, czyli tworzyli wraz z nimi grupy kapitałowe.
NSA uznał, że przeniesienie zezwoleń na prowadzenie aptek ogólnodostępnych naruszałoby przepisy antykoncentracyjne. Dlatego też oddalił wszystkie skargi kasacyjne wniesione przez spółki oraz Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, który w sporach z zagranicznymi sieciami nigdy dotąd nie stanął po stronie polskich indywidualnych aptekarzy, reprezentując stronę sieci, dążących do ominięcia ustawy „AdA”.
Strona, która wniosła skargę kasacyjną, wskazywała, że UOKiK powinien przeprowadzać postępowania na podstawie przepisów antykoncentracyjnych z ustawy Prawo farmaceutyczne. NSA uznał taki argument za niedopuszczalny, stwierdzając, że nie może być tak, żeby jeden organ dokonywał wykładni przepisów drugiemu organowi.
ZAPPA wraz z NIA oraz OIA we wszystkich postępowaniach występował w charakterze uczestnika, przedstawiając swoje stanowisko w sprawie. Jesteśmy też stroną w szeregu toczących się w całej Polsce postępowań o przeniesienie zezwolenia na podmioty naszym zdaniem zależne od sieci aptecznych.
