Przepisy antykoncentracyjne bez cienia wątpliwości
W 2015 roku 10% aptek w Polsce działało z ich naruszeniem.
Źródłowe dokumenty nie pozostawiają najmniejszej wątpliwości, że przepisy dotyczące słynnego 1% w województwie (art. 99.3 upf), który w zeszłym roku, ustawą AdA został zaostrzony do ilości 4 aptek w kraju (art. 99.3a upf) są przepisami stricte antykoncentracyjnymi i były wprowadzone specjalnie, by zablokować powstawanie sieci aptecznych.
Nie ma wątpliwości również co do sankcji, jakie ustawa nałożyła na omijających prawo przedsiębiorców. Art. 37ap i jego interpretacja dokonana przez ministerstwo zdrowia chwilę po wprowadzeniu stanowi, że WIF obligatoryjnie cofa zezwolenia podmiotom, które przestały spełniać warunki do prowadzenia działalności, również tym przejmującym udziały podmiotów, które posiadają zezwolenia.
Co istotne, wspomniany art.37ap został wprowadzony do Prawa Farmaceutycznego chwilę po przepisach antykoncentracyjnych, co dodatkowo pokazuje, że przepisy te wzajemnie ze sobą korelują i należy je ze sobą ściśle wiązać. Fakt tej korelacji jest przedmiotem relatywizowania prawa dokonywanego od lat przez dążące do zachowania status quo sieci.
Poniżej przedstawiamy fragmenty odpowiedzi na interpelację nr 7885, którą do ministerstwa zdrowia w roku 2004 kierowali posłowie PiS, w związku z doniesieniami o planowanym przez Polską Grupę Farmaceutyczną (PGF) zakupie udziałów spółki Apteki Polskie SA.
„Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia na interpelację nr 7885, w sprawie antykoncentracyjnych przepisów Prawa farmaceutycznego w kontekście dokonywanych i planowanych zakupów Polskiej Grupy Farmaceutycznej”
W treści czytamy:
„(…) Biorąc pod uwagę dynamikę zmian własnościowych na rynku aptecznym, w piśmie z dnia 28 czerwca 2004 r. kierowanym do wojewódzkich inspektorów GIF zwrócił uwagę na potrzebę monitorowania zmian w zakresie stosunków własnościowych w odniesieniu do podmiotów prowadzących apteki ogólnodostępne.” (Wspomniane pismo GIF jest dostępne na naszej stronie : https://aptekarze.org.pl/wp-
content/uploads/2018/10/Pismo- GIF.pdf).
„Powyższe brzmienie ( art. 99 ust. 3, przyp. aut.) zostało nadane ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r.
(…) Ustawodawca wprowadzając takie zapisy, miał na celu ograniczenie możliwości tworzenia na terenie Polski ˝sieci aptecznych˝ poprzez uniemożliwienie organom inspekcji udzielenia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej podmiotom spełniającym przesłanki wynikające z art. 99 ustawy Prawo farmaceutyczne.
(…) W świetle przepisów ustawy – Prawo farmaceutyczne, w zgodnej opinii ekspertów, nie jest możliwym dywersyfikowanie sytuacji podmiotu ze względu na sposób nabycia własności apteki, gdyż nie ma jakiegokolwiek prawnego znaczenia, czy 1-procentowy próg własności aptek na terenie województwa ma zostać przekroczony w drodze utworzenia przez dany podmiot nowego obiektu apteki, czy też zakupienia przez niego istniejącego obiektu. Art. 99 ust. 3 Prawa farmaceutycznego został zredagowany w istniejącej postaci z uwagi na konieczność wprowadzenia zasad uczciwej konkurencji, mających uniemożliwić kontrolowanie sektora farmaceutycznego przez podmioty, które mogą dyktować określone warunki, uzależniając i podporządkowując sobie inne apteki, pozbawiając rynek apteczny zasad uczciwej konkurencji. Wprowadzone powyższym artykułem ograniczenie nie zostało stworzone wyłącznie w celu przeciwstawienia się powstawaniu nowych aptek ogólnodostępnych, a będąc przepisem typowo antymonopolowym, zabezpiecza interes innych uczestników na rynku aptecznym. Omijanie tego przepisu w znaczny sposób zagraża pojęciu wolnego rynku i uderza w interesy pozostałych przedsiębiorców prowadzących apteki, działających na danym terytorium.
Przekroczenie progu 1% własności aptek działających na terenie danego województwa uzasadnia zastosowanie przepisu art. 37ap ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo farmaceutyczne, który stanowi, że organ zezwalający cofa zezwolenie, w przypadku gdy przedsiębiorca przestał spełniać warunki określone przepisami prawa, wymagane do wykonywania działalności gospodarczej określonej w zezwoleniu.
Nabycie udziałów (akcji), którego wynikiem jest przekroczenie powyższego progu, skutkuje bowiem zmianą sytuacji faktycznej i prawnej. Przedsiębiorcy, którzy w wyniku nabycia udziałów (akcji) połączyli się jako grupa podmiotów powiązanych, przestali spełniać warunki do otrzymania zezwolenia na prowadzenie aptek ogólnodostępnych, a co za tym idzie wykonywania działalności gospodarczej określonej w tym zezwoleniu.
Regulacje zawarte w ustawie Prawo farmaceutyczne należy traktować jako szczególne wymagania dotyczące aptek w zakresie koncentracji rynku farmaceutycznego i konkurencji na tym konkretnym rynku. (…)”
Odpowiedź podpisał podsekretarz stanu w MZ, pan Rafał Niżankowski, 15 października 2004 roku.
Pełna treść dokumentu dostępna jest pod adresem: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ4.
